SHGM Yolcu Hakları

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM), Türkiye’de sivil havacılık faaliyetlerinden sorumlu olan devlet kurumudur. SHGM, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığına bağlı olarak çalışmaktadır. Bu yazımızda SHGM yolcu hakları konusunda sizlere ayrıntılı bilgiler vermeye çalışacağız.

SHGM, sivil havacılık sektörünün gelişmesini ve güvenliğini sağlamak amacıyla çalışmaktadır. Bu amaç doğrultusunda, havayolu işletmelerinin lisanslandırılması, hava trafik kontrolü, havaalanı ve pistlerin inşası, uçakların bakım ve onarımı, pilotların ve personelin eğitimi gibi birçok alanda faaliyet göstermektedir. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü resmi internet sitesine de buradan ulaşabilirsiniz.

SHGM ayrıca, uluslararası havacılık kurallarına uyum sağlamak amacıyla Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü (ICAO) ve Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC) gibi uluslararası kuruluşlarla da işbirliği yapmaktadır.

Türkiye’de havacılık sektörü hızla gelişmekte ve SHGM’nin rolü de giderek önem kazanmaktadır. SHGM, sektördeki gelişmeleri yakından takip ederek, havacılık faaliyetlerinin güvenli ve verimli bir şekilde yürütülmesini sağlamaktadır.

SHGM Yolcu Hakları Nelerdir?

Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü uçak iptali, uçağa kabul edilmeme, uçuş ertelemesinde ve yolcunun satın alınan biletten daha alt sınıf yerine daha alt sınıfta seyahat ettirilmesi durumlarında yolculara haklar sağlamaktadır. İlgili yolcu hakları havayolu ile seyahat eden yolcuların haklarına dair yönetmelik (SHY-Yolcu)’da düzenlenmektedir. Yönetmelik uçak iptali ve uçağa kabul edilmeme durumlarında tazminat hakkı tanırken maalesef uçak gecikme konularında tazminat hakkı tanımamaktadır.

Uçağa Kabul Edilmeme Durumunda Yolcu Hakları

Uçağa kabul edilmeme (overbooking) durumu havayollarının fazladan sattığı bilet durumunda bütün yolcuların uçuş zamanında havaalanında olması halinde meydana gelebilmektedir. Bu durumda havayolu sirke uçuştan feragat edecek yolcular aramaktadır. Bu durumda uçuştan vazgeçen gönüllülere su imkanlar sağlanır:

Bilet ücreti iade edilir ve seyahat başlangıç noktasına ücretsiz geri götürülme.
Son varis yerine güzergâh değişikliğiyle götürülmesi.
Anlaşılması durumunda başka tarihte gene ayni şartlarda ucusun gerçekleştirilmesi imkânı sunulabilir.

İptal Edilen Uçuşlarda Yolcu Hakları

Uçağınız iptal edildiyse yolcular için gene 3 farklı seçenek sunulur. Bu seçenekler:

Bilet ücretinin iadesi ve yolcuların seyahat başlangıç noktasına geri götürülmesi.
Son varis yerine güzergâh değişikliği sağlanması.
Uygun gördüğü başka bir tarihe benzer şartlar altında güzergâh değişikliği sağlanmasıdır.

Uçak iptalinden dolayı tazminat hakkı dogması için bazı şartların bulunması gerekmektedir. Bu sebepten dolayı her iptalde yolcu tazminat hakkı oluşmamaktadır.

Şu durumlarda ucusunuz iptal edilse dahi tazminat hakkınız bulunmamaktadır:

Yolcular ucusun gerçekleşmesinden en geç 2 hafta önce iptal veya değişikliği konusunda bilgilendirildiyse.
Eğer yolcular uçuşa 2 hafta ile 1 hafta arasında değişiklik hakkında bilgilendirilip, gerçekleşecek olan yeni uçuş en fazla 2 saat önce kalkacak ve en fazla 4 saat geç varacak şekilde ayarlandıysa.
Uçuş değişikliği 1 haftadan daha kısa süre önce bildirildiyse ve yeni uçak en fazla 1 saat geç kalkıp ve varacağı yere en geç 2 saat içinde varabiliyorsa tazminat hakkı bulunmamaktadır.

Uçağa Kabul Edilmeme ve Uçuş İptali Durumunda Tazminat Miktarı

Uçağa kabul edilmeme ve ucusun iptal edilmesi durumunda tazminat miktarı uçuş mesafesine göre farklılık göstermektedir. Bu duruma göre:

1500 kilometre veya daha kısa mesafe uçuşları için 250,00 €’nun TL cinsinden ödemesi yapılır.
1500-3500 kilometre arasında mesafeli uçuşlar içinse 400,00 €’nun TL cinsinden ödemesi yapılır.
3500 kilometreden fazla olan uçuşlar içinse 600,00 Euro’nun TL cinsinden ödemesi yapılmaktadır.

Uçak Gecikmesi Durumunda Yolcu Hakları

Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik (SHY-Yolcu) uçak gecikmesi durumunda yolcu hakları konusunda maddi tazminat hakkı tanımamaktadır. Uçak gecikmesi durumunda havayolu şirketi yolculara bazı imkanlar sunmak zorundadır. Bu haklar SHY Yolcu Yönetmeliği madde 10’da düzenlenmektedir.

İki ila üç saat arası gecikmelerde, makul ölçüde sıcak ve soğuk içecek sunulması gerekmektedir.
Gecikme süresi 3 saat ile 5 saat arasındaysa sıcak ve soğuk içecek ile günün zamanında göre kahvaltı ya da sıcak yemek sunmak zorundadır.
5 saat ve daha fazla gecikmelerde de gene günün zamanına uygun olarak kahvaltı veya yemekle, sıcak ve soğuk içeceğe ilave olarak hafif ara yemeği sunmak zorunda.
Eğer gecikme durumunda konaklama durumu ortaya çıkmışsa yolcuyu uygun otel veya konaklama yerinde konaklattırması gerekmektedir.
Havaalanı ile konaklama yeri arasındaki ulaşım gene havayolu şirketi tarafından gerçekleştirilmeli.
Ayrıca bu sunulan hizmetlerin yani sıra herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın havayolu şirketi yolculara iki telefon görüşmesi, faks veya e posta hizmetini teklif etmek zorundadır.

Uçak gecikmesi en az 5 saat olduğunda yolcunun bilet iadesi talep hakkı ve seyahatinin başlangıç noktasına ücretsiz götürülmesini talep etme hakkı da bulunmaktadır.

Bu gecikme durumlarında SHGM yolcu hakları kapsamında havayolu şirketi özel ihtiyaç sahibi yolcularla da özel olarak ilgilenmesi gerekmektedir.

Yolcu Satın Alınan Biletten Bir Alt Sınıfa Yerleştirildiği Durumda Yolcu Hakları

Yolcu satın aldığı sınıftan daha alt bir sınıfta uçmak zorunda kalırsa uçuş mesafesine göre farkı haklara sahip olacaktır.

Uçuş mesafesi 1500 kilometreden daha az uçuşlar için, bilet ücretleri arasındaki fark yolcuya iade edilmesinin yanında, ödenmiş bilet ücretinin %30’u yolcuya ödenir.
1500-3000 kilometre arasındaki uçuşlar için de biletler arasındaki farklar yolucuya ödenir ve ek olarak ödenmiş olan bilet ücretinin %50’si yolcuya iade edilir.
Uçuş mesafesi 3500 kilometreden fazla olan uçuşlar için gene biletler arasındaki fark yolcuya iade edilir ve bilet ücretinin %75’i yolcuya iade edilir.

Satın alınan sınıftan daha üst bir sınıfta uçmak zorunda bırakılırsa bu durumda yolcudan ek ücret talep edilememektedir.

Konuyla alakalı ayrıntılı bilgiye Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü resmi internet sayfası üzerinden ulaşabilirsiniz.

Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik (SHY-Yolcu) tam metnine de buradan ulaşabilirsiniz.

Internet sayfamız Avrupa Birliği ilgili Tüzüğünden kaynaklı yolcu hakları konusunda yolcuların yanında olmaktadır. Söz konusu Tüzük sadece AB sınırları içinden kalkışlı uçuşlarda ya da şirket merkezi yurt dışı olan havayolu şirketlerinin AB içi veya dışı olması önem fark etmeksizin uçuşlarında yaşamış olduğu uçak gecikmesi, uçuş iptali ya da uçağa kabul edilmeme (overbooking tazminatı) konularında size yardımcı olmaktadır. Avrupa Birliği çerçevesinde yolcu hakları konusunda ayrıntılı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.